Çağdaş sanat dünyasının gözdesi Güney Afrika’nın hazineleri saymakla bitmiyor. Doğayla iç içe sanat deneyimi yaşamak isteyenlerin adresi NIROX Vakfı, sanatçı programları, sergileri ve etkinlikleriyle göz dolduruyor. Biyolojik açıdan zengin, doğal ve vahşi yaşamın, bilimsel ve doğa araştırmalarının merkezi olan The Cradle of Humankind alanında bulunan NIROX Vakfı, sanatçıları, sanatseverleri ve doğa tutkunlarını büyüleyen gerçek bir hazine.
Çağdaş sanatın ilerlemesi ve tanınmasını sağlamak ve sanatçılara ilham kaynağı olmak amacıyla 2007 yılında kurulan NIROX Vakfı, özel ve kar amacı gütmeyen bir kurum. Güney Afrika, Johannesburg’ta bulunan Vakıf arazisi, 15 hektarlık alana yayılıyor. İçinde bulunan açıkhava heykel parkı, sanatçı konut ve stüdyoları ve workshop alanlarında yıl boyunca çeşitli konser, etkinlik ve sergi programları düzenleniyor.
NIROX Heykel Parkı, Johannesburg ve Tshwane merkezine 45 dakika uzaklıkta. Yılda bir kez, Mayıs-Ağustos ayları arasında düzenlenen heykel sergileri, heykel alanında üretilen en yeni, en yaratıcı ve en alışılmış dışı işleri sunuyor. Heykel parkı, bu amaç için özel olarak düzenlenmiş. Yeşil alan ve su yollarından oluşan parkın tasarımında özellikle heykellerin teşhiri ön plana çıkarılmış ve ziyaretçilerin konforu dikkate alınmış. Dolayısıyla burada sergilenen eserlerin zenginliği, Johannesburg’taki diğer sanat galerilerini aratmayacak cinsten. Ziyaretçiler, bir yandan The Cradle of Humankind’ın muhteşem doğa manzarasını deneyimlerken bir yandan da açıkhava sergi turları ile en yeni eserleri izliyor.
NIROX Vakfı’nın 2018 Heykel Sergisi, Wanas Konst’a küratörlüğünde düzenlenen Not a Single Story. 12 Mayıs-19 Temmuz 2018 tarihleri arasında İsveç Postcode Vakfı işbirliğiyle düzenlenen ve 25 sanatçıyı biraraya getiren sergi, heykel alanındaki farklı teknikleri ve güncel meseleleri açığa çıkarıyor. Sanat tarihindeki heykel geleneğini konu edinen sanatçılara, onların temsil biçimlerine ve farklı hikayelerine odaklanan sergide, 1933-1993 yılları arasında doğmuş, alanında öncü ve yeni isimler bulunuyor. Yoko Ono, Lena Cronqvist, Lubiana Himid a Yoko Ono ve Esther Mahlangu gibi usta sanatçılar yanında Francis Goodman, Mary Sibande, Zanele Muholi, Nandipha Mntanbo gibi Güney Afrika’nın yükselen sanatçıları bunlardan bazıları.
NIROX’un içinde bulunduğu The Cradle of Humankind (İnsanoğlunun Beşiği) bölgesine baktığımızda ise doğa-sanat ilişkisinin muhteşem bir örneğini görüyoruz. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Cradle, biyolojik ve ekolojik zenginliğiyle dünyada eşi benzeri bulunmayan bir yer. Medeniyetten uzak ve vahşi doğanın ortasında bulunan alan, içinde olağanüstü paleontolojik hazineler barındırıyor; burası aynı zamanda yoğun bilimsel araştırmaların yapıldığı ve dünyada insan fosillerinin %40’ının keşfedildiği yer. Doğal kırsal arazi, eski dolomit vadileri, doğal su kaynakları, hala keşfedilmeyi bekleyen mağaralar, ormanlar, sıradağlar ve tepeler ve doğal ortamlarında özgürce yaşayan av hayvanları ile bir doğa harikası.
NIROX Sanatçı Konaklama Programları, Vakfın misyonunda özel bir yere sahip.
Güney Afrika’nın travmatik sosyal tarihi, olağanüstü dönüşümü, tarih ve doğasındaki çeşitliliklerini yansıtmak ve sanatçıların bölgenin eşsiz kültürel ve tabii mirasını anlamasını sağlamak amacıyla düzenlenen program kapsamında yerli ve yabancı sanatçılar NIROX Vakfı’nda konaklama ve üretme imkanı buluyor. Burada kalan ve çalışan sanatçılar, bir yandan Güney Afrika mirasıyla bağ kurarken, bir diğer yandan kendi bakış açılarını bölgeye taşıyor. Hiçbir sanatsal akım veya dogmadan yana olmayan sanatçı programları, yenilikçi, düşündürücü ve cesaret verici işleri ön plana çıkartıyor.
NIROX Koleksiyonu’nda ise Vakıf konutlarında kalan sanatçıların burada geçirdikleri süre boyunca yarattıkları sanat eserleri ve NIROXProjects kapsamında düzenlenen sergilerde yer almış eserleri görüyoruz. Gün geçtikçe genişleyen kalıcı koleksiyon eserleri özel izin alarak görülebiliyor. Bu muhteşem koleksiyonda Richard Long, Willem Boshoff, Caroline Bittermann, Valerio Berruti, Rebecca Chesney, Pryanka Choudhari, Rosenclare ve Thomas Mulcaire gibi sanatçıların işleri var.
Simge Erdoğan