Son yıllarda sanat dünyasında belirgin bir yönelim dikkat çekiyor: Sanat, mekânla ve yerel kültürle kurduğu ilişki üzerinden yeniden tanımlanıyor. Bu yaklaşım özellikle bienallerde öne çıkıyor; izleyiciyi galeri mekânlarından çıkararak tarihî dokuların, kentlerin ve doğal çevrelerin içine yerleştiriyor. Venedik Bienali’nin kanallarında, Sharjah Bienali’nin tarihî yapılarında, Mardin Bienali’nin taş sokaklarında ve Buhara Bienali’nin geleneksel mimarisi içinde bu dönüşümün farklı örnekleri gözlemleniyor.
Japonya’nın Seto İç Denizi’nde gerçekleşen Setouchi Triennale, bu yaklaşımın en özgün örneklerinden biri. Büyük şehirler yerine, nüfusu birkaç yüz kişiye düşmüş balıkçı adaları, terk edilmiş köyler ve doğal limanlar sahneyi oluşturuyor. Sanat, yalnızca eser olarak değil; ışığın, denizin ve sessizliğin birleşimiyle deneyimleniyor.
İlk kez 2010’da başlayan festival, her üç yılda bir düzenlenen üç ayrı sezonda toplam 100 günde sanatseverleri ağırlıyor:
- İlkbahar: 18 Nisan – 25 Mayıs 2025
- Yaz: 1 – 31 Ağustos 2025
- Sonbahar: 3 Ekim – 9 Kasım 2025
Bu tarihler, festivalin farklı mevsimlerde adaların ve sanat eserlerinin sunduğu benzersiz deneyimleri keşfetmek için mükemmel fırsatlar.
Setouchi Triennali’nin amacı sadece sanat göstermek değil; terkedilmiş köyleri yeniden canlandırmak, adaların kültürel dokusunu korumak ve çağdaş sanatla yerel halkı buluşturmak. Etkinliklerin gerçekleştiği 12 ada ve 2 limanın her biri kendine özgü deneyimler sunuyor:
Naoshima, Teshima, Inujima, Shodoshima, Oshima, Shamijima, Honjima, Takamijima, Awashima, Ibukijima, Megijima, Ogijima ile ana karadaki Uno Limanı ve Takamatsu Limanı.
Hem çağdaş sanat müzelerinin hem Triennale mekanlarının ve enstallasyonlarının yoğunlaştığı adalar, Naoshima ve Teshima.
Naoshima – Japonya’nın “Sanat Adası”
Naoshima, kuşkusuz Setouchi Triennale’nin kalbi. Tadao Ando’nun mimarisi, Benesse Art Site projeleri ve dünya çapında sanatçıların eserleriyle tanınıyor. Burada göreceğiniz eserler yalnızca galerilerde değil; sokaklarda, limanda, doğanın ortasında da karşınıza çıkmakta.
Görülmesi Gereken Noktalar
Müzeler
- Benesse House Museum – Tadao Ando: Otel ve müze konseptini birleştiriyor; doğa ile sanat iç içe.
- Lee Ufan Museum – Lee Ufan & Tadao Ando: Minimalist sanat ve mekân meditasyonu.
- Chichu Art Museum – Tadao Ando: Monet, James Turrell ve Walter De Maria eserleriyle ışık ve doğa deneyimi.
- Hiroshi Sugimoto Gallery: Time Corridors (2022): Sugimoto’nun fotoğraf, tasarım ve heykellerini içeren kapsamlı galeri.
- Naoshima New Museum of Art (2025, Tadao Ando): Adanın kültürel peyzajına entegre yeni müze; Japonya ve Asya çağdaş sanatını sergiliyor.
- ANDO Museum – Tadao Ando: Naoshima’daki mimari mirası belgeleyen küçük ama etkileyici müze.
Diğer Sanat Durakları / Eserler
- Red Pumpkin – Yayoi Kusama (Miyanoura): Adanın ikonik sembolü, limanda.
- Marine Station Naoshima – SANAA: Feribot terminali ve modern mimari örneği.
- Bunraku Puppet – José de Guimarães: Renkli kukla esintileriyle dikkat çeken kamusal iş.
- Naoshima Pavilion – Sou Fujimoto: Çelik ağdan yapılmış geometrik pavyon; gece ışıklandırıldığında büyüleyici.
- Miyanoura Gallery 6: Çağdaş sergilerin yer aldığı kompakt galeri.
- Labyrinth of Cherry Blossom – Tadao Ando: Baharda çiçek açan kiraz ağaçlarından oluşan canlı labirent.
- Valley Gallery: Vadideki doğal manzaraya yerleştirilmiş heykeller ve enstalasyonlar.
- The Naoshima Plan “The Water” – Hiroshi Sambuichi: Su ve hava döngüsüyle çalışan sürdürülebilir mimari.
Art House Project (Honmura Mahallesi)
Naoshima’nın ruhunu en çok burada hissedersiniz: terkedilmiş geleneksel evlerin çağdaş sanata dönüşmüş hâlleri.
- Kadoya – Tatsuo Miyajima
- Go’o Shrine – Hiroshi Sugimoto
- Minamidera – James Turrell
- Gokaisho – Yoshihiro Suda
- Ishibashi – Hiroshi Senju
- Haisha – Shinro Ohtake
- Kinza – Rei Naito
Teshima – Doğanın Kalbinde Sanat
Teshima, pirinç tarlaları ve doğal güzellikleriyle biliniyor. Sanat eserleri burada adanın manzarasıyla birleşiyor ve ziyaretçilere dingin ama derin bir deneyim sunuyor.
Görülmesi Gereken Noktalar
Müzeler
- Teshima Art Museum – Rei Naito & Ryue Nishizawa: Mimar Ryue Nishizawa’nın tasarımı ile sanatçı Rei Naito’nun sanatının birleştiği bir projedir.
- No one wins – Multibasket (Llobet & Pons): Çoklu potlardan oluşan, oyunu yeniden tanımlayan basket sahası.
- Beyond the Border / Prayer – Lin Shuen Long: Her biri dünyanın farklı bir ülkesini temsil eden 196 çocuk heykeli, ayakları kuma gömülü, yüzleri kendi ülkelerine dönük halde sahilde dua ediyor.
- La Forêt des Murmures – Christian Boltanski: Rüzgâr çanlarıyla dolu, hafızalara kazınan şiirsel bir enstalasyon.
- Les Archives du Cœur – Christian Boltanski: Dünyanın dört yanından kalp atışlarının kaydedildiği ve dinlenebildiği arşiv.
- Teshima Yokoo House – Tadanori Yokoo: Geleneksel bir evin renk, desen ve sürreal dönüşümü.
- Shima Kitchen – Ryo Abe: Sanat ve mutfağın buluştuğu sosyal alanda adanın kadınları yemekler sunuyor.
- Particles in the Air / Karato – Noe Aoki: Çelik halkaların doğayla uyum içinde dalgalandığı enstalasyon.
- Your First Color – Pipilotti Rist: Renk ve duyulara hitap eden büyüleyici görsel deneyim.
- Needle Factory – Shinro Ohtake: Eski fabrikanın gemi gövdesine dönüşmüş dramatik bir mekân.
Bazı diğer adalardan, görülmesi gereken sanat eseri hazineleri arasında:
- Megijima: Sea Gulls Parking Lot – Tahakito Timura: Rüzgarın yönüne göre hareket eden ve sahile bakan martılardan oluşan eğlenceli bir yerleştirme.
- Ogijima’s Soul – Jaume Plensa: Çeşitli harflerden oluşan beyaz çatılı, çarpıcı bir yerel simge.
Ulaşım
Naoshima ve Teshima’ya açılan kapı genellikle Uno Port. Okayama’dan trene binip kısa sürede ulaşabilir, buradan feribotla adalara geçebilirsiniz. Alternatif rota Takamatsu Limanı. Feribotlar düzenli ama etkinlik aylarında çok yoğun.
- Naoshima’ya Uno’dan feribot: yaklaşık 20–60 dakika.
- Teshima’ya Uno veya Naoshima’dan feribot: yaklaşık 30–40 dakika.
Bazı adalarda sınırlı bölgelerde uzun mesafelere otobüsle gitmek pratik. Mümkün alduğunca bisiklet kiralamak veya yürüyerek gezmek de keyifli seçenekler.
Uno Limanı’nda Görülmesi Gereken Sanat Eserleri
Uno Limanı, sadece bir geçiş noktası değil, aynı zamanda kalıcı ve geçici sanat eserleriyle dolu bir açık hava galerisi gibi. Yürüyerek keşfedebileceğiniz açık hava eserleri arasında:
- Memory of Ship’s Hull
- JR Uno Port Line Art Project
- Restitution of the Tide
- Tower (UNO)
- The Home
- Uno Chinu / Uno
Konaklama
Setouchi Triennale’yi deneyimlerken nerede kaldığınız, yolculuğun ruhunu belirliyor. Çünkü adalarda kalmak, sadece gündüz değil, gece de sanatın ve doğanın farklı yüzünü görmenize olanak tanıyor.
- Benesse House (Naoshima): Dünyada çok az rastlanan bir konsept: hem müze hem otel. Tadao Ando’nun imzası, odaların içinde sergilenen sanat eserleri ve deniz manzarasıyla unutulmaz bir deneyim sunuyor.
Naoshima, 1998
Known/Unknown 2000.
- Naoshima’daki minshuku ve guesthouse’lar: Ada halkının işlettiği küçük pansiyonlar, daha samimi ve uygun fiyatlı bir atmosfer arayanlar için ideal.
- Teshima MUJI House: Minimalist tasarımıyla öne çıkan MUJI House, sade Japon estetiğini sevenler için eşsiz bir konaklama seçeneği.
- Teshima’daki çiftlik evleri ve küçük konaklamalar: Doğayla iç içe, sakinlik arayanlar için harika.
- Uno Limanı ve Takamatsu: Eğer adalar arasında sıkça gidip gelmeyi planlıyorsanız, Uno veya Takamatsu’da konaklamak pratik ve dah aekonomik olabilir. Ayrıca akşamları daha geniş bir restoran ve şehir hayatı alternatifi de sizi bekliyor.
Triennale’nin parçası olmasa da sanat/seyahatseverler için aynı bölgeye çok yakın Simose Sanat Müzesini de ziyaret etmelerini öneririz.
Güliz Özbek Collini
Kapak Görseli: Heather B. Swann and Nonda Katsalidis, Place for Sea Dreamers (2022). Courtesy Setouchi Triennale. Photo: Keizo Kioku.