İstanbul’un ilk apartmanlarına ev sahipliği yapan ve aynı zamanda ilk belediyenin kurulduğu yer olan Beyoğlu’nun dört ana arterinden önem taşıyan birçok sokak, cadde ve apartmanın anı ve hikayelerinin anlatıldığı bu kitap, 19. Yüzyıl sonu ve 20. Yüzyıl başında Beyoğlu’nda yaşamını sürdürmüş birçok ailenin hayatına da ışık tutuyor.
Kitapta ayrıca Büyük Beyoğlu Yangını ve İstanbul’un işgali esnasında Beyoğlu’nda yaşananlar, İstanbul Levantenlerinin hikayeleri, İstanbul’a kıymetli ederler bırakmış ünlü mimarların hayatları ve apartmanlaşmanın ortaya çıkış ve gelişim süreci de ele alınmıştır.
Beyoğlu’nda yerleşen 4 ana arterden (Meşrutiyet Caddesi, İstiklal Caddesi, Sıraselviler ve Cihangir Bölgesi, Gümüşsuyu – Taksim bölgesi) 80’in üzerinde binanın hikayesi ile birlikte, binalarda yaşamlarını sürdürmüş ailelerin hayatlarına da bir zaman yolculuğu yapılıyor. Kimisi acı kimisi tatlı bu anı ve hikayeler, okuyucuların Beyoğlu’na bakışını değiştirecek ve güzelleştirecek.
Turan Farajova ve M. Serdar Kılıç tarafından hazırlanan İstanbul Apartmanları kitabının 2. baskısı Fabrika Yayıncılık tarafından yayınlandı.
Azerbaycan, Bakü doğumlu olan Farajova, İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde lisans eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul Ticaret Üniversitesi Ticari Diplomasi ve İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi alanlarında yüksek lisans eğitimi aldı ve halen İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi bölümünde doktora eğitimine devam ediyor.
Kitabın fotoğraflarına imza atan isim ise video ve fotoğraf sanatçısı M. Serdar Kılıç.
Farajova, ilk olarak 2014 yılında başladığı kent tarihi araştırmalarını İstanbul Apartmanları isimli sosyal medya hesabı aracılığıyla Eylül 2020’den bu yana toplumla paylaşıyor.
Turan Farajova ve M. Serdar Kılıç’a sizin için sorduk:
İstanbul Apartmanları projesi nasıl kitaba dönüştü?
2020 yılının Eylül ayında açtığım Instagram hesabının çok kısa sürede büyük ilgi görmesi ve ardından takipçilerden gelen talepler doğrultusunda, aktarılan bilgilerin kitaba dönüştürülmesi fikri ortaya çıktı. İlgili takipçiler, anlatıları bir kitap halinde görmek ve kütüphanelerinde yer vermek istediklerini sık sık dile getiriyorlardı. Bu talebi 2021 yılının yaz aylarında Serdar ile projelendirdik ve Ağustos ayında TEPTA Aydınlatma ve Robi Ebeoğlu’nun projeye dahil olmasıyla birlikte 2021 yılının sonlarında kitabımız baskıdan çıktı. Beyoğlu’nun dört arterinden 80’in üzerinde yapının hikayesi ve Beyoğlu’nun tarihsel gelişimi kitapta yer alıyor.
Kitapta yer alan apartmanları fotoğraflamak nasıl bir deneyimdi?
Görsel olarak muazzam bir hazineyi miras bırakma çabası şehrin dar sokakları ile birleşince teknik olarak biraz zorluyor olsa da varacağınız noktayı düşünürken yüksek motivasyona sahip olabiliyorsunuz. Güneşin neredeyse hiç girmediği sokaklar var, bazı apartmanlar fazlasıyla dar parsellerde inşaa edilmiş, kitaba yerleştirmek zor olabiliyor.
Beyoğlu her devirde İstanbul için önemli bir bölge olmuş, bu kapsamlı çalışma ve gözlemden sonra dünden bugüne Beyoğlu hakkında neler söylemek istersiniz?
Beyoğlu; her dönem majör değişikliklere şahit olmuştur. Ancak geçmişten günümüze kaybetmediği bir şey varsa, o da şehrin kalabalık merkezi oluşudur. Beyoğlu’nu tercih eden, burada vakit geçiren kesimin dinamiği değişmiş olsa da; Beyoğlu, İstanbul’un her zaman en gözde bölgesi olmuştur ve olmaya da devam edeceğinden şüphem yok.
Beyoğlu bölgesinden sonra başka bölgeler için de kitap projeleri düşünüyor musunuz?
İstanbul’un tarihi dokuya sahip tüm ilçelerini çalışmak istiyoruz. Bu da tabii ciddi bir zaman ve maddi güç gerektiriyor. Her şey istediğimiz gibi ilerlediği takdirde, İstanbul Apartmanları Serisi’ni yapmayı çok istiyoruz.