20 Eylül – 23 Kasım 2025

“Üç Ayaklı Kedi” ile Dengeyi Aramak: İstanbul Bienali Yeni Bir Formatla Karşımızda

“Üç Ayaklı Kedi” başlığıyla şekillenen ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından hayata geçirilen 18. İstanbul Bienali, Christine Tohmé’nin küratörlüğünde üç yıllık bir süreye yayılarak izleyiciyle buluşuyor. “Kendini koruma ve gelecek ihtimalleri” temasıyla yola çıkan bienalin ilk etabı, 20 Eylül 2025’te kapılarını açıyor. Bu ilk bölüm, bir serginin yanı sıra performanslar, gösterimler ve konuşmalar içeren yoğun bir program sunacak.

Bienalin ikinci bölümü, 2026’da hayata geçirilecek kalıcı bir sanat akademisinin temellerini atmayı ve yerel girişimlerle birlikte geliştirilecek bir dizi kamusal programı gündeme alacak. Üçüncü ve son bölüm ise 2027 yılında gerçekleşecek ve bu süre zarfında ortaya çıkan üretimlerin bir sergi ve atölye programı aracılığıyla paylaşılmasıyla tamamlanacak.

Christine Tohmé, bienalin üç yıllık bu yapısını kendi kelimeleriyle şöyle anlatıyor:

“2025’ten 2027’ye kadar üç ayağı üzerinde duran bu bienal, adeta bir kedi gibi dengeli ve çevik; sürekli gelişen bir ritmi var. Sohbetler, alıştırmalar ve sürekli değişen bilgi akışıyla biçimleniyor.”

“Giderek hızlanan yıkım, zorunlu göçler ve önü alınamayan krizler tüm ufukları ve gelecek olasılıklarını paramparça ediyor. Sürekli daralan bir şimdiyle karşı karşıya kalan bedenlerimiz, pek çok saate ayak uydurmaya zorlanıyor: kimisi hızlı kimisi yavaş kimisi bozuk. Bir sendeleyip bir ileri atıldığımız ikili bir devinim içine hapsolmuş, dengede durabileceğimiz adımı atmaya çabalıyoruz. Tıpkı kedi gibi biz de kendi etrafımızda dönüyor, kıvrılıyor, kaybolup yeniden ortaya çıkıyoruz. Yönümüzü bulmaya çalışırken, dinlenmeyi öğreniyor, bir yandan da korunmaya ve onarılmaya muhtaç parçalarımıza sahip çıkıyoruz.”

18. İstanbul Bienali mekânları ve sanatçıları

İstanbul Bienali’nin bu edisyonunda sergi mekânlarının seçiminde belirleyici unsurlardan biri fiziki yakınlık oldu. Beyoğlu-Karaköy hattında konumlanan sekiz sergi mekânı ziyaretçileri, bienali yürüyerek keşfetmeye davet ediyor. Bu sayede ziyaretçiler, ulaşım zorluklarıyla karşılaşmadan sergiler arasında özgürce dolaşabiliyor; yol boyunca molalar vererek şehrin dokusuyla ve sergiyle bütüncül bir deneyim kurabiliyorlar.

Galata Rum Okulu, 1885’te inşa edilen ve resmi olarak 1910 yılından 1988 yılına kadar Galata’daki Rum cemaatine eğitim kurumu olarak hizmet veren bina, 2012 yılında bir kültür-sanat mekânı olarak yeniden işlevlendirildi. İstanbul Tasarım Bienali’ne (2012, 2014, 2016), İstanbul Bienali’nin geçmiş edisyonlarından birkaçına (2013, 2015, 2017) ve çeşitli sergilere evsahipliği yapan okul, 2019–2023 arasında geçirdiği kapsamlı restorasyonun ardından bu yıl yeniden bienal mekânları arasına katılıyor.

Sanatçılar: Nolan Oswald Dennis, İpek Duben, Ali Eyal, Simone Fattal, Lou Fauroux, Lungiswa Gqunta, Kongkee, Seta Manoukian, Merve Mepa, Naomi Rincón-Gallardo, Ana Vaz, Akram Zaatari, Ayman Zedani

Zihni Han, Karaköy’de yer alan Zihni Han, 18. İstanbul Bienali kapsamında izleyicilere ilk kez kapılarını açıyor. Bir zamanlar ticaretin kalbinde, İstanbul’u Doğu Akdeniz’e bağlayan liman bölgesinde konumlanan bu beş katlı bina, bienal mekânlarından biri olarak kullanılmak üzere yenilendi.

Sanatçılar: Abdullah Al Saadi, Willy Aractingi, Karimah Ashadu, Chen Ching-Yuan, Ian Davis, Celina Eceiza, Pélagie Gbaguidi, Rafik Greiss, Jasleen Kaur, Valentin Noujaïm, Marwan Rechmaoui, Stéphanie Saadé, Sara Sadik, Sohail Salem, Elif Saydam, Selma Selman

Meclis-i Mebusan 35, 1983 yılında inşa edilen Meclis-i Mebusan Caddesi’ndeki 35 numaralı binanın zemin katı da bu yıl bienal mekânı olarak kullanılıyor. Bina, 2013 ile 2019 yılları arasında şehirlerin geleceğini tasarlamaya yönelik küresel bir kent laboratuvarları ağı olan Studio-X’in İstanbul ayağına evsahipliği yaptı. 2016 ve 2018 yıllarında İstanbul Tasarım Bienali’nin mekânları arasında yer alan bina, bienal kapsamında yeniden canlandırılıyor.

Sanatçılar: Eva Fàbregas, Pilar Quinteros, VASKOS (Vassilis Noulas & Kostas Tzimoulis)

Külah Fabrikası, Bir zamanlar dondurma külahı imalatı yapılan iki katlı, yüksek tavanlı bina; zanaatçı pazarları, sergiler ve konserler gibi çeşitli kültürel etkinliklere ev sahipliği yapan, dönüşüm geçirmiş bir sanat ve etkileşim alanı olarak 18. İstanbul Bienali’nde yer alıyor.

Sanatçılar: Doruntina Kastrati, Claudia Pagès Rabal

Eski Fransız Yetimhanesi Bahçesi, 1869 yılında Sultan Abdülaziz tarafından Aziz Vincent de Paul’ün Yardımsever Kızları Cemiyeti’ne yetimhane olarak kullanılması şartıyla tahsis edilmiş ve 1937 yılına kadar yetimhane ve ilkokul olarak hizmet vermiş. Artık kullanılmayan binanın bahçesi günümüzde “Tophane Mekân” adıyla kamuya açılmış bir sosyal tesis olarak işlev görüyor. Bahçe 18. İstanbul Bienali kapsamında sanatçı Khalil Rabah’ın yerleştirmesine evsahipliği yapıyor.

Sanatçı: Khalil Rabah

Elhamra Han, İstiklal Caddesi’nde 1827 yılında şehrin ilk tiyatro salonlarından biri olarak inşa edilen Elhamra Han’ın ikinci katında bulunan iki daire 18. İstanbul Bienali kapsamında ilk kez sergi mekânı olarak kullanılıyor.

Sanatçılar: Mona Benyamin, Şafak Şule Kemancı, Jagdeep Raina, Riar Rizaldi, Lara Saab, Natasha Tontey, Sevil Tunaboylu

Muradiye Han, Tamamlandığı 1914 yılından itibaren Karaköy ticaret hayatında önemli bir yer tutan bina, İstanbul’un işgali sırasında Fransız askeri güçleri tarafından kullanılmış ve Muradiye Karakolu olarak anılmaya başlamış. 2021 yılında restorasyon gören binanın zemin katında bienal kapsamında bir yerleştirme sergileniyor.

Sanatçı: Ana Alenso

Galeri 77, Karaköy’de yer alan ve eskiden bir depo olarak hizmet veren bu dört katlı binanın tamamı 18. İstanbul Bienali’nde sergi alanı olarak kullanılıyor.

Sanatçılar: Haig Aivazian, Ola Hassanain, Mona Marzouk, Dilek Winchester

18. İstanbul Bienali’nin ilk ayağına katılan sanatçılar:

Haig Aivazian (d. 1980) – Beyrut’ta doğdu ve yaşıyor.

Abdullah Al Saadi (d. 1967) – Khor Fakkan’da doğdu ve yaşıyor.

Ana Alenso (d. 1982) – Caracas’ta doğdu, Berlin’de yaşıyor.

Willy Aractingi (d. 1930, ö. 2003) – New York’ta doğdu, Paris ve Lübnan’da yaşadı, Barselona’da öldü.

Karimah Ashadu (d. 1985) – Londra’da doğdu, Hamburg ve Lagos’ta yaşıyor.

Mona Benyamin (d. 1997) – Hayfa’da doğdu, Hayfa ve New York’ta yaşıyor.

Chen Ching-Yuan (d. 1984) – Tainan’da doğdu, Taipei’de yaşıyor.

Ian Davis (d. 1972) – Indianapolis’te doğdu, Los Angeles’ta yaşıyor.

Nolan Oswald Dennis (d. 1988) – Lusaka’da doğdu, Johannesburg’da yaşıyor.

İpek Duben (d. 1941) – İstanbul’da doğdu ve yaşıyor.

Celina Eceiza (d. 1988) – Tandil’de doğdu, Buenos Aires’te yaşıyor.

Ali Eyal (d. 1994) – Bağdat’ta doğdu, Los Angeles’ta yaşıyor.

Eva Fàbregas (d. 1988) – Barselona’da doğdu ve yaşıyor.

Simone Fattal (d. 1942) – Şam’da doğdu, Paris’te yaşıyor.

Lou Fauroux (d. 1998) – Mulhouse’ta doğdu Seine-Saint-Denis’de yaşıyor.

Pélagie Gbaguidi (d. 1965) – Dakar’da doğdu, Brüksel’de yaşıyor.

Lungiswa Gqunta (d. 1990) – Gqeberha’da doğdu, Cape Town’da yaşıyor.

Rafik Greiss (d. 1997) – Kahire’de doğdu, Paris’te yaşıyor.

Ola Hassanain (d. 1985) – Hartum’da doğdu, Utrecht’te yaşıyor.

Doruntina Kastrati (d. 1991) – Prizren’de doğdu, Priştine’de yaşıyor.

Jasleen Kaur (d. 1986) – Glasgow’da doğdu, Londra’da yaşıyor.

Şafak Şule Kemancı (d. 1975) – İstanbul’da doğdu ve yaşıyor.

Kongkee (d. 1977) – Sarawak’ta doğdu, Hong Kong ve Londra’da yaşıyor.

Seta Manoukian (d. 1945) – Beyrut’ta doğdu, Los Angeles’ta yaşıyor.

Mona Marzouk (d. 1968) – İskenderiye’de doğdu, Helsinki’de yaşıyor.

Merve Mepa (d. 1985) – Kocaeli’de doğdu, İstanbul’da yaşıyor.

Valentin Noujaïm (d. 1991) – Angers’de doğdu, Paris ve Atina’da yaşıyor.

Claudia Pagès Rabal (d. 1990) – Barselona’da doğdu ve yaşıyor.

Pilar Quinteros (d. 1988) – Santiago’da doğdu, Basel’de yaşıyor.

Khalil Rabah (d. 1961) – Kudüs’te doğdu, Ramallah’ta yaşıyor.

Jagdeep Raina (d. 1991) – Guelph’te doğdu, New York’ta yaşıyor.

Marwan Rechmaoui (d. 1964) – Beyrut’ta doğdu ve yaşıyor.

Naomi Rincón-Gallardo (d. 1979) – Kuzey Carolina’da doğdu, Oaxaca ve Meksiko’da yaşıyor.

Riar Rizaldi (d. 1990) – Bandung’da doğdu, Yogyakarta’da yaşıyor.

Lara Saab (d. 1991) – Montreal’de doğdu, Beyrut’ta yaşıyor.

Sara Sadik (d. 1994) – Bordeaux’da doğdu, Marsilya’da yaşıyor.

Stéphanie Saadé (d. 1983) – Beyrut’ta doğdu, Beyrut ve Paris’te yaşıyor.

Sohail Salem (d. 1974) – Gazze’de doğdu ve yaşıyor.

Elif Saydam (d. 1985) – Calgary’de doğdu, Berlin ve İzmir’de yaşıyor.

Selma Selman (d. 1991) – Bihać’ta doğdu, Amsterdam, New York ve Bihać’ta yaşıyor.

Natasha Tontey (d. 1989) – Minahasa’da doğdu, Yogyakarta ve Cakarta’da yaşıyor.

Sevil Tunaboylu (d. 1982) – İstanbul’da doğdu ve yaşıyor.

VASKOS (k. 2014) – Vassilis Noulas 1975’te New York’ta, Kostas Tzimoulis 1974’te Selanik’te doğdu. VASKOS 2014’te New York’ta kuruldu ve şu anda çalışmalarına Atina’da devam ediyor.

Ana Vaz (d. 1986) – Brasília’da doğdu, Paris’te yaşıyor.

Dilek Winchester (d. 1974) – İstanbul’da doğdu ve yaşıyor.

Akram Zaatari (d. 1966) – Sayda’da doğdu, Beyrut’ta yaşıyor.

Ayman Zedani (d. 1984) – Abha’da doğdu, Riyad ve Şarika’da yaşıyor.

Buluşma ve etkinlikler için ortak bir alan: Zihni Han Kat İki

Zihni Han’ın ikinci katı, bienal ziyaretçilerinin durup soluklanabileceği ve birlikte vakit geçirebileceği açık bir alan olarak tasarlandı.

Zihni Han Kat İki, bienal süresince burayı etkinlikleri için kullanmak isteyen herkesin önerilerine açık olacak. Bu mekânda buluşma, sohbet, atölye ya da farklı bir etkinlik düzenlemek isteyenler, önerilerini ist.biennial.zihnihan2@iksv.org adresine iletebilecek. 20 Eylül–23 Kasım tarihleri arasında sürecek program bienal takvimine göre planlanacak, düzenli olarak güncellenecek ve mekânda yer alan karekod üzerinden takip edilebilecek.

Bu katta ayrıca sergiye doğrudan ya da dolaylı olarak temas eden kitaplardan oluşan küçük bir kütüphane de yer alıyor. Ziyaretçiler kitapları inceleyebilecek ve kütüphaneye katkıda bulunabilecek; böylece kütüphane ortak bir kaynak olarak büyümeyi sürdürecek. 

18. İstanbul Bienali ziyaret gün ve saatleri

18. İstanbul Bienali tüm mekânlarda ücretsiz olarak, pazartesi hariç her gün, 10.00–18.00 arasında görülebilir. Açılış haftasına özel olarak sergiler 22 Eylül Pazartesi günü de ziyaret edilebilecek.

18. İstanbul Bienali destekçileri

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 2007’den bu yana bienal sponsorluğunu üstlenen Koç Holding’in desteğiyle düzenlenen 18. İstanbul Bienali, bu yıl da izleyicilere kapılarını ücretsiz olarak açıyor.

İKSV’nin tüm festivallerine ve bienallerine Kurucu Sponsor Eczacıbaşı Topluluğu destek oluyor.

18. İstanbul Bienali hakkında

İstanbul Bienali’nin 18. edisyonu, 2007–2036 Bienal Sponsoru olan Koç Holding’in desteğiyle, ücretsiz olarak gerçekleştiriliyor.  Beyoğlu-Karaköy arasında yer alan sekiz mekânda izleyicilerle buluşacak bienale pek çok ulusal ve uluslararası kurum ile fon sağlayıcı destek veriyor.

Danışma kurulunda; akademisyen ve eleştirmen Ahu Antmen, küratör Lydia Gatundu Galavu, sanatçı Gözde İlkin, araştırmacı, küratör ve sanat direktörü Renan Laru-an ile küratör ve müze direktörü Sally Tallant yer alıyor.

Daha fazla bilgi için: bienal.iksv.org